Een eerlijk verhaal

1. Begin bij de basis

Leren kan pas beginnen als aan de basisvoorwaarden is voldaan.

Een van de belangrijkste voorwaarden om te leren is dat je goed in je vel zit. De zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan biedt daarvoor een goede houvast. Zij gaan uit van drie basisbehoeften van ieder mens: autonomie, gevoel van competentie en relatie / sociale verbondenheid. Bovendien hebben pubers beweging en houvast nodig. Basisvoorwaarden liggen ook in de middelen die leerlingen en docenten kunnen gebruiken.

Afwegingen:

• • Over welke devices hebben leerlingen de beschikking? Niet ieder gezin heeft bijvoorbeeld een eigen laptop voor ieder gezinslid.
  • Hoe houd je de verbinding met je leerlingen? Maak ook tijd voor luchtige klassikale conversatie, voor een grapje en een bemoedigend woord.
  • Kun je beweging in je lessen inlassen? Denk eens aan opdrachten waarbij leerlingen door het huis of de tuin moeten lopen.

2. Grijp de gelegenheid aan

De versnelde adoptie van digitale middelen in het onderwijs biedt kansen.

Het ligt misschien voor de hand om een directe vertaling te maken van de routines op school naar het onderwijs op afstand. Toch geeft dit meestal niet het beste resultaat. Digitale tools werken nu eenmaal écht anders dan direct menselijk contact. Er is nu een kans om de routines tegen het licht te houden en voor een ander soort oplossing te kiezen.

Afwegingen:

• • Maak onderscheid tussen het delen van informatie en de uitwisseling van ideeën. Voor het delen van informatie zijn er digitaal nieuwe mogelijkheden zoals uitleg filmpjes, powerpoints en docs. Je kunt dan het live contact kort en krachtig reserveren voor de uitwisseling van ideeën.
  • Controleren of leerlingen ook echt aan het werk zijn, is met software als Teams niet zo makkelijk. Met digitale lesmethodes daarentegen kun je zelfs een kwalitatief inzicht krijgen in de voortgang van leerlingen dan in de klas praktisch haalbaar was.
  • De wereld ligt voor je open als het gaat om beschikbaar materiaal dat je mag gebruiken. Bij de selectie van materialen blijft het belangrijk om de doorgaande leerlijnen, samenhangende didactiek en de onderliggende concepten van je vakgebied in de gaten te houden. Een methode kan je daarvoor de basis bieden waar je naar eigen behoefte nieuwe elementen aan toe kunt voegen.

3. Denk als een ontwerper

Bedenk, test, probeer en leer.

Op dit moment zijn we met de onderwijssector bezig met een enorm innovatieproject Vanuit de designwereld is ‘design thinking’ een hele waardevolle manier om naar zo’n proces te kijken.

Afwegingen:

• • Ontwerpen en innoveren is een cyclisch proces. Je denkt na, ontwerpt, probeert en reflecteert op de lessen die je hebt geleerd. Hiermee ga je de volgende cyclus in. Geef jezelf de ruimte om nieuwe dingen te proberen en te leren van je fouten.
  • Elke stap van het ontwerpproces is belangrijk. We zijn snel begonnen met ideeën proberen, maar nu is het een goed moment om even te reflecteren en de tijd te nemen om na te denken. Leef je in in de persoon voor wie je ontwerpt: de leerling. Wat heeft die nodig en in welke behoeften moeten jouw oplossingen voorzien.
  • De gebruiker is een belangrijke bron van kennis in ontwerpen. Hoe kun je je leerlingen gebruiken om je onderwijs beter te maken? Vraag ze om feedback en laat ze meedenken over veranderingen naar de volgende cycle toe.