
De leerput
Stel je voor: Rumoer in de klas, leerlingen druk met elkaar aan het kletsen en andere kinderen met verwarring op hun gezicht. Wordt hier wel geleerd? Op het eerste gezicht lijkt dit misschien niet een gewenste situatie. Maar wat nu als deze leerlingen druk aan het redeneren zijn met elkaar over een vakinhoudelijke vraag? En als ze hun verwarring gebruiken om antwoorden te vinden?
Dat is precies wat James Nottingham voorstelt met zijn ‘Learning Pit’.

Nottingham beschrijft met zijn Leerput de fases in een leerproces waarbij leerlingen dieper leren. Verwarring is daar een essentieel onderdeel van. Immers zorgt verwarring ervoor dat je naar op zoek gaat naar een uitweg; je zoekt naar duidelijkheid.
De ‘Learning Pit’ doet een aantal dingen. Als docent leert het je om andere vragen te stellen en om leerlingen op een andere manier in hun leerproces te ondersteunen. Leerlingen leren door de visualisatie van de put dat verwarring bij leren hoort. Ook leren leerlingen niet te snel tevreden te zijn met hun antwoorden. Dit zorgt ervoor dat leerlingen de drive hebben om hun zoektocht naar antwoorden te voltooien en uiteindelijk dieper begrip ontwikkelen.
Fase 1: Concept
In fase 1 is het belangrijk om als docent een concept te introduceren waar de leerlingen enige voorstelling van kunnen maken, maar dat wollig genoeg is om verschillende meningen over te hebben. In zijn video gebruikt James bijvoorbeeld “Wat is een toerist?“ of “Wat is een even getal?”. Doordat iedere leerling ergens in z’n leven wel een keer een toerist in eigen land heeft gezien, of zelf toerist is geweest, kan iedereen zijn eigen antwoord formuleren op deze vraag. Wat je zult zien in de klas, is dat leerlingen verschillende eigenschappen beginnen te omschrijven.
Het verschil tussen de definities van de leerlingen legt de ‘oncompleetheid’ van de definities bloot. Zo worden de verschillen inzichtelijk tussen ieders omschrijving, maar welke is nu de juiste?
Om te zorgen dat leerlingen leren wat een toerist of een even getal is, is er ‘conflict’ nodig. Wat ons naar fase 2 brengt.
Fase 2: Conflict
De verschillende omschrijvingen van de leerlingen zorgen ervoor dat er een speelveld wordt gecreëerd waarin deze tegen elkaar afgewogen worden en elkaar verrijken. Door de verscheidenheid aan ideeën geef je de leerlingen de kans om zelf de waarde van alle argumenten te schatten en zo tot een eigen antwoord te komen. Als docent kun je meer verwarring scheppen (en dus drive om te leren) door kritische vragen te stellen over de geopperde antwoorden. Zo zorg je ervoor dat leerlingen verder zoeken dan makkelijke(re) antwoorden die een deel van het concept beantwoorden.
Fase 3: Bouwen
Na een tijdje in de Leerput te hebben gezeten beginnen leerlingen zelf hun definitie op te bouwen waarmee de conceptvraag beantwoord kan worden. Doordat de definitie van de leerlingen door discussie en kritisch nadenken is getoetst bouwen zij aan hun eigen begrip. Dit leidt er uiteindelijk toe dat zij het gevoel hebben dat in hun begrip geen gaten meer te prikken zijn. Dit noemt James Nottingham het Eureka moment.
Fase 4: Overwegen
Net zoals je na een lange bergbeklimming ook terugkijkt naar waar je vandaan kwam en je huidige positie gebruikt om te genieten van het uitzicht, zo ook is het belangrijk voor leerlingen om na hun Eureka moment terug te kijken naar hun reis. Zo realiseren ze zich hoe simplistisch hun ideeën waren in Fase 1 en hoe de verwarring in Fase 2 er uiteindelijk toe leidde dat ze in Fase 3 een degelijk antwoord konden geven op de vraag. Door terug te kijken op hun eigen leerproces wordt duidelijker welke stappen er nodig waren om tot hun uiteindelijke antwoord te komen en kunnen ze nadenken over hoe zij deze kennis kunnen toepassen in andere vraagstukken.
Conclusie
De motivatie om duidelijkheid te scheppen heeft ieder mens. Verwarring veroorzaakt zulke motivatie en kan je daarom strategisch inzetten om leerlingen aan de slag te laten gaan met vraagstukken. Door oplossingen te vergelijken komen leerlingen er achter dat hun definities of hypotheses incompleet zijn en dat deze verrijkt kunnen worden met inzichten van andere leerlingen of externe bronnen om tot een beter begrip te komen. Uiteindelijk leidt dit tot een moment waarop de leerling met zelfvertrouwen zijn complete definitie of redenering kan vertellen, wetende dat er (bijna) geen gaten meer in te prikken zijn. Door vervolgens te reflecteren op zijn startpunt en reis door de Leerput krijgt de leerling inzicht in welke stappen er nodig zijn om tot een weloverwogen antwoord te komen.
Ga jij na het lezen van deze blogpost de Learning pit ook een keer toepassen in je lessen? Dan zijn we benieuwd naar jouw ervaringen!
Stel ons je vragen of laat ons weten hoe het ging via onze social media of door support@studyflow.nl een mailtje te sturen.
bron: Nottingham, J. A. (2017). The Learning Challenge: How to Guide Your Students Through the Learning Pit. Thousand Oaks, CA: Corwin. of leer meer op https://www.challenginglearning.com/learning-pit/.